Spółdzielcza Kasa oszczędnościowo-kredytowa (SKOK)
To pomysł senatora z partii Prawo i Sprawiedliwość (PiS), Grzegorz Bierecki jest bezpośrednim twórcą i osobą która przepychała ustawę o SKOK przez sejm. Na początku SKOK-i miały być alternatywą dla banków krajowych. Były tworzone głównie przy dużych zakładach gdzie Solidarność miała ważny wpływ na poglądy zrzeszonych pracowników. SKOK-i były pierwszymi parabankami które miały być dla banków największą konkurencją. I owszem zabieg się udał, na podstawie rekomendacji ze strony związkowców Solidarności, pracownicy coraz częściej wybierali Spółdzielcze Kasy oszczędnościowo-kredytowe jako miejsce składowania swoich oszczędności. Problemem był fakt że SKOK-i były zakładane i zarządzane przez osoby które miały małą znajomość systemów bankowych. Dziś po latach możemy obserwować powolny upadek niemal wszystkich SKOK-ów. Wszystkiemu winne złe zarządzanie parabankami. Właściciele wielu SKOK-ów udzielali kredytów osobom które nie spłaciły swoich zobowiązań. Spowodowało to znaczne uszczuplenie aktywów tych parabanków. Dopiero oddanie SKOK-ów pod nadzór Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) i przeprowadzenie audytów spowodowało że odkryto zaniedbania i widmo bankructwa całego sektora.
Komisja Nadzoru Finansowego (KNF)
To instytucja która w swoim podstawowym założeniu ma trzymać nadzór nad bankami oraz pilnować aby nie doprowadziły do załamania systemu finansowego. Banki są ważnym elementem w infrastrukturze kapitałowej każdego kraju. To też wymagają nadzoru ze strony państwa. KNF już w poprzednim roku instruował banki działające w Polsce aby ograniczyły wypłaty dywidendy dla akcjonariuszy, sugerując ze w nadchodzących latach może przyjść gorszy czas dla instytucji finansowych. Ograniczenie wypłaty dywidendy miała stworzyć zapas gotówki który miał być przeznaczony na fundusze zapasowe. To mógł być pierwszy sygnał ostrzegawczy od instytucji nadzorującej. KNF do niedawna nadzorował tylko banki, całkowicie pomijając inne struktury finansowe oraz firmy pożyczkowe. Te ostatnie działają na podstawie własnego kapitału, dlatego ich upadek nie jest w żaden sposób zagrożeniem dla Państwa a jedynie dla założycieli. SKOK-i oraz banki operują głównie funduszami pozyskanymi od obywateli. Składają oni pieniądze w bankach i SKOK-ach gdyż jest tam bezpieczniej niż w domu. Dodatkowo banki i parabanki czyli SKOK-i oferują możliwość pomnażania swoich pieniędzy. Gdy udzielany jest kredyt to zazwyczaj na podstawie pieniędzy zgromadzonych na lokatach terminowych klientów. Skoro instytucja finansowa zarabia to i też oszczędzający chce zarobić. Również walka o klienta czyli oszczędzającego zmusza banki i SKOK-i do oferowania wynagrodzenia w zamian za możliwość operowania oszczędnościami swoich klientów.
Bankowy Fundusz Gwarancyjny (BFG)
To kolejna instytucja która ma na celu trzymanie w ryzach banki i inne instytucje finansowe. Do niedawna Bankowy Fundusz Gwarancyjny obejmował swoim działaniem tylko banki. Ale rozszerzono jego uprawnienia również na SKOK-i. Bankowy Fundusz Gwarancyjny to forma instytucji która niejako ubezpiecza wszystkich klientów banków i SKOK-ów od ewentualnego bankructwa. Wyżej wymienione instytucje mają za zadanie odprowadzać składki które mają pokrywać straty do których dojdzie w wyniku bankructwa ubezpieczonej instytucji finansowej. Niestety środki którymi dysponuje BFG są niewystarczające. Fakt że instytucja BFG działa zaledwie od kilku lat powoduje że nie zgromadziła ona odpowiedniej sumy pieniędzy które miały by służyć jako zabezpieczenie lokat obywateli. Mieszkańcy Polski zgromadzili na indywidualnych kontach oszczędnościowych oraz lokatach ponad 1 bilion 104 miliardy złotych. BFG do niedawna posiadał fundusze zabezpieczające na poziomie 4 miliardów złotych. To oczywiste że BFG nie jest w stanie zabezpieczyć ulokowanego w bankach i SKOK-ach majątku Polskich obywateli. Tak naprawdę BFG to tylko taki propagandowy bezpiecznik który ma zachęcać obywateli do lokowania pieniędzy w instytucjach finansowych aby one mogły udzielać kredytów i zarabiać.
Problemy SKOK-ów
Obecnie KNF informuje że już trzy instytucje typu SKOK zbankrutowały. W pięciu SKOK-ach jest prowadzony zarząd komisaryczny a aż 40 jest objętych postępowaniami naprawczymi. Odbierane sygnały sugerują że sytuacja w instytucjach typu SKOK jest dość poważna i należy liczyć się z kolejnymi bankructwami. BFG informuje że od 2014 roku przeznaczył na wypłaty dla klientów bankrutujących instytucji typu SKOK wydał około 5,2 miliarda złotych. Najwięcej pochłonęły SKOK Wołomin 2,2 miliarda złotych oraz SK Bank również na kwotę 2 miliardów złotych. Pozostałe wypłaty to SKOK Wspólnota w wysokości 817,5 milionów złotych oraz SKOK Kujawiak na kwotę 183,9 miliona złotych. Obecnie problemy przeżywa SKOK Polska, KNF złożył wniosek o upadłość tego banku a to automatycznie zmusza BFG do wypłaty gwarantowanych sum pieniędzy dla jego klientów. BFG informuje że podczas wypłaty pieniędzy tylko dla pierwszych trzech SKOK-ów które zbankrutowały w 2015 roku i na początku 2016 roku, obsłużono aż 44 tysiące klientów. To obrazuje skale problemów. W SKOK-ach swoje oszczędności trzyma wielu polaków którzy są obrażeni na banki lub z innych powodów im nie ufają.
Czy wycofywać pieniądze z lokat i kont w SKOK-ach ?
Panika jest nie wskazana z uwagi na zagrożenie bankructwa wszystkich SKOK-ów. Jeśli obywatele Polski ruszą szturmem po swoje oszczędności dojdzie do załamania struktury finansowej SKOK-ów. Obecnie 45 instytucji typu SKOK w jakiś sposób boryka się z różnymi problemami. Dlatego uszczuplenie ich aktywów w postaci lokat i oszczędności może spowodować bankructwo kolejnych SKOK-ów. To zaś spowoduje uruchomienie wypłat z BFG. To jednak nie jest dobra wiadomość. Jeśli BFG zostanie kolejny raz zmuszone do wypłaty gwarantowanych sum pieniężnych dla kolejnych SKOK-ów to będzie musiał pożyczyć a raczej wezwać banki do wpłaty dodatkowych pieniędzy na fundusz pomocowy. A to pociągnie również za sobą konsekwencje dla banków które niedawno zostały obłożone dodatkowym podatkiem od aktywów. A więc kolejne niespodziewane dodatkowe koszty mogą zachwiać stabilnością wszystkich banków działających w Polsce. Należy zadać pytanie czy wszystkie pomysły partii Prawo i Sprawiedliwość będą prowadzić do pogorszenia sytuacji Polskich obywateli ?